Milliyet.com.tr/ Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan geçtiğimiz gün yılın ikinci enflasyon raporunu açıkladı. Sunum sonrası soru-cevap bölümünde ise kredi kartı faiz oranları ile ilgili önemli bir açıklama yapıldı.
‘Kredi kartı faizlerine bir düzenleme yapılacak mı?’ sorusu üzerine TCMB Başkanı Fatih Karahan, “Kredi kartı konusunda sadece azami faizler bizim düzenleme yetkimiz alanında. Diğer konularda bir şey yapmamız söz konusu değil. Faiz konusunda yakın dönemde bir ayarlama yaptık. Şu ana kadar gelen veriler bunun aslında harcamaları epey makulleştirdiğini söylüyor. İhtiyatlı duruş dedik. Her türlü kredi gelişmelerini yakından takip ediyoruz. Ne gerekiyorsa yaparız. Şu aşamada kredi kartı faizleri konusunda ek önleme ihtiyaç duyulacağını düşünmüyorum” ifadelerini kullandı.
Özellikle son aylarda kredi kartı taksit ve limit sınırlamasına yönelik bir düzenleme yapılabileceği kamuoyunda konuşulmuştu. Peki yeni bir limit düzenlemesi veya taksit sınırı gelir mi?
Konuyla ilgili merak edilenleri Yeminli Mali Müşavir Ahmet Kurtuluş, milliyet.com.tr’ye açıkladı. Kurtuluş konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“Önceki aylarda kredi kartı faizleri, kredi faizlerine göre daha düşük seyrediyordu. Şu anda hemen hemen eşitlenmiş durumda, hatta kredi kartı faizleri uzun vadeli kredi faizlerine göre daha cazip seviyede. Kredi kartı faizleri normal şartlarda kredi faizlerine göre daha yüksek olmalı, çünkü kredi kartının kullanımı daha kolay olduğu için, kredilere göre daha yüksek faiz içermelidir. Şu an itibarıyla kredi kartı faizi ve kredi faizi arasındaki makas kapanmış durumda.
Kredi kartı faizleri bence bir miktar daha yükseltilmelidir. Uzun vadeli kredilere göre daha az cazibesinin olması gerekmektedir. Piyasada kredi kartı faizlerinde bir düzenleme yapılması ihtiyacını görüyoruz.
LİMİT SINIRLAMASI GELİR Mİ?
Kredi kartı ile ilgili bir düzenleme halihazırda mevcuttur. Toplam kredi kartı limitleri kişinin gelirinin 4 katını aşamayacak tutarda belirlenmektedir. Tüm banka kredi kartı limitleri bu şekilde belirleniyor.
Düzenlemede normal şartlarda toplam kredi kartı limitlerinden bahsedilirken, uygulamada biz her bankanın kendi kredi kartları için kişinin aylık gelirinin 4 katı olarak limit tanımladığını görüyoruz. Böylece vatandaş farklı bankadan kredi kartı alarak limit sınırlamasına takılmadan kredi kartı tahsis edebiliyor.
Halihazırda bu düzenlemeye bilinçli bir şekilde göz yumuluyor. Kredi kartı harcamaları bir hayli artmış durumda. Yakın vadede bir tedbir gelebilir mi? Ben limitlerle ilgili yeni bir düzenleme beklemiyorum. İleriye dönük kredi kartlarına ilişkin yapılacak düzenleme belki faiz artışı şeklinde olabilir.
TAKSİT SINIRLAMASI BEKLENİYOR MU?
Halihazırda lüks tüketim ürünleri için bir taksit sınırlaması söz konusu. Yeni bir sınırlama gelir mi? Bunun şu anda gündemde olmadığını düşünüyorum. Ekonomi yönetimi hazirandan itibaren dezenflasyon sürecine girileceğini öngörüyor. Eğer piyasada talep daralmaz ve enflasyon yükselmeye devam ederse yeni tedbirler gündeme gelecektir. Bu tedbirlerden biri de kredi kartına taksit sınırlaması olabilir. Şu an için somut olarak böyle bir çalışma mevcut değil.”
Konuyla ilgili merak edilenleri Ekonomist Tuğba Ekin milliyet.com.tr’ye açıkladı. Ekin konuşmasında şu ifadeleri kullandı: “Yılın ikinci enflasyon raporunda, bireysel kredi kartı bakiyesi büyüme oranlarındaki gerilemenin etkisiyle bireysel kredilerin 13 haftalık yıllıklandırılmış büyüme oranı azalış kaydederek yüzde 51,7 olarak açıklandı. Yılın ilk enflasyon raporunda ise bireysel kredi kartı bakiyesi 13 haftalık yıllıklandırılmış büyüme oranı yüzde 119,3 olarak açıklanmıştı. Bu durum gösteriyor ki mevcut faizler bireysel kredi kartı kullanımlarında yeterli gerilemeyi sağlayacak düzeye erişmiş konumda.
Bu nedenle Merkez Bankası para politikası yönetiminin kredi kartı faizlerinde ek önleme ihtiyaç duymuyor olması, mevcut verilere baktığımızda istatistikler doğrultusunda sınırlarını belirleyen bir yaklaşımla karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Bu da piyasa için şeffaflık ve öngörülebilirlik açısından oldukça kıymetli bir durum.
LİMİT DÜZENLEMESİ GELİR Mİ?
Kredi kartlarına verilen limitler kişinin geliri ile orantılı başlıyor. Fakat ilerleyen zamanda kredi kartı harcamaları, mevcut bakiye için yetersiz kalıyorsa bankalar tarafından ciddi anlamda yükseltilebiliyor. Kredi kartı limitleri gelirlere göre sınırlandırılırsa, tasarrufu olmayan ailelerin sağlık, eğitim, yiyecek ve barınma gibi önemli konularda sıkıntı yaşaması söz konusu olabilir. Bu nedenle amaç kredi kartını bireylere tanımlarken, aynı zamanda gelişmiş ülkelerde uygulanan kredi skoru uygulamasını devreye almak kredi kartı limitleri için sağlıklı bir işleyiş sağlayabilir.
Kredi koru dediğimiz şey kişinin aldığı kredilerin ve geri ödemelerinin kaydıdır. Alacağını ve kullanacağınız tüm kredilerin faizleri kişilerin kendi kredi skoruna göre olması, bireysel kredi kartı kullanımlarında daha seçici ve doğru kullanımı için doğru bir yönlendirme olabilir.
TAKSİT SINIRLAMASI GELİR Mİ?
Bu konuya ilişkin olarak önceki enflasyon raporu sunumunda TCMB Başkanı Karahan çalışma yapıldığını açıklamıştı. Ardından kredi kartlarına belirli düzenlemeler yapıldı. Mesela nakit avans işlemlerinde taksit sayısı 12’den 3’e düşürüldü. Yine 2023 yılında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından verilen karar ile yurt dışı alışverişlere taksitlendirme imkanı tamamen kaldırılmış durumda. İlgili karara göre Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti haricinde yurt dışında yapacağınız harcamaları taksitlendirilemiyor. Ayrıca BDDK, kredi kartlarında havayolu, seyahat ve konaklama ile ilgili yurt dışı harcamalarda taksitlendirmeyi yasakladı.
Eğer kredi kartı taksit sayılarına önümüzdeki dönemde yeni düzenlemeler gelecekse bunlar tabi ki yine acil ihtiyaç olabilecek konular haricinde olabilir. Giyim harcamaları ve benzeri gibi.
KREDİ KARTI FAİZ ORANLARI NE KADAR OLDU?
Kredi büyüme sınırlarının yanı sıra, tüketim talebindeki aşırılıkların dengelenmesi amacıyla kredi kartı nakit çekimleri ve kredili mevduat hesaplarında uygulanan azami faiz oranı aylık yüzde 4,42’den yüzde 5’e, kredi kartı işlemlerinde uygulanan azami akdi faiz oranı ise yüzde 3,66’dan yüzde 4,25’e yükseltildi.”
